Bu çeviri şuna göre güncelliğini yitirmiş olabilir özgün metnine . Bu sayfayı ve fsfe.org'daki diğer sayfaları çevirmemize lütfen yardımcı olun, böylece insanlar mesajımızı kendi anadillerinde okuyabilirler.

Androidinizi Özgürleştirin

Aygıtınızı Özgürleştirin

Özgürleştirilmiş Android Robotu

Android çoğunlukla Özgür Yazılım olmasına rağmen aygıtlar genellikle insanların bağımsız ve özerk bir şekilde kullanmasını engelleyen özel mülk yazılım ve hizmetlerle birlikte gelir. Android aygıtınızı özgürleştirin: Özgür bir işletim sistemi ve özgür uygulamalarla verilerinizin denetimini yeniden kazanmayı öğrenin!

Özgür Yazılım Uygulamalar

Yeni başlayanlar için en kolayı mobil uygulamaları özgürleştirmektir. Size adanmış Özgür Yazılım uygulama mağazalarını tanıtıyoruz ve mesajlaşma, navigasyon veya oyunlar gibi en yaygın kullanım durumları için bazı uygulamalar sunuyoruz.

Özgür Yazılım İşletim Sistemleri

Satın alabileceğiniz telefonlardaki çoğu işletim sistemi özgür değildir. Özgürlüklerinizi sınırlayan ve gizliliğinize zarar veren önceden kurulmuş özel mülk yazılımlar içerirler. Bu nedenle ileri düzey kullanıcılar mümkün olduğunca özgür bir mobil işletim sistemi kurmalıdır.

Uygulamalar

Çoğu kişi için Google Play Store, uygulamaları için tek veya ana kaynaktır. Hatta bir uygulamanın lisansı bir yana, uygulamanın Özgür Yazılım olup olmadığını bile söylemez. Ne yazık ki bu veya diğer marketlerdeki çoğu uygulama özel mülktür. Bir Özgür Yazılım uygulaması kursanız bile indirilen ikiliye güvenmeniz için bir neden yoktur. Google Play'ı kullanmak için bir de Google hesabı gerekir ve kendisi de özel mülk bir yazılımdır. Bu marketi hiç kullanmamanız önerilir.

F-Droid

F-Droid

F-Droid girişimi, Android dünyasında üzücü Özgür Yazılım uygulaması durumunu değiştirmeye başladı. Android platformu için kolayca kurulabilen Özgür Yazılım uygulamalarının bir deposunu oluşturur. Özgür Yazılım uygulamalarına göz atmayı, bunları aygıtınıza kurmayı ve güncellemeleri takip etmeyi kolaylaştıran bir Android istemci uygulaması vardır. F-Droid'de bulunan uygulamalar gizli bedeller içermez, çocuklar için güvenlidir ve olası karşıt özellikler hakkında şeffaftır.

F-Droid deposu, her uygulamanın birden çok sürümünün ayrıntılarını içerir. Kendi depolarınızı kolayca oluşturabilir ve ekleyebilirsiniz. Ancak girişim çok aktif olduğundan, merkezi olmayan bir şekilde gelişmekte ve iş birliğine açık olduğundan ötürü kendi depolarınızı oluşturmanız gerçekten gerekli değildir. Amacı, tüm yararlı Özgür Yazılım Android uygulamalarını dâhil etmek ve güncellemelerine ayak uydurmaktır.

F-Droid'e nasıl yardımcı olabileceğiniz hakkında bazı bilgiler topladık.

Yaygın kullanım durumları için seçilen uygulamalar

Neyse ki hemen hemen her kullanım durumu için çeşitli Özgür Yazılım uygulamalarından seçim yapabileceğimiz bir dünyada yaşıyoruz. Bu bölüm, yeni başlayanlar için uygun, küçük bir uygulama yelpazesi sunmayı amaçlamaktadır. Hiçbir şekilde böyle bir liste, her durum için mükemmel olamaz. PRISM Break, Me and My Shadow veya Box in Security tarafından sunulan tüm F-Droid depolarına veya uygulama önerilerine de bakmanızı öneririz.

Web'de gezinme

F-Droid'de farklı kitleler için birçok web tarayıcısı bulabilirsiniz. Muhtemelen en iyi bilineni Mozilla'nın FFUpdater'i aracılığıyla kullanılabilen veya GNU'nun IceCatMobile olarak yeniden markaladığı Firefox Mobile'sidir. Hafif ve gizliliğe duyarlı uygulamaları tercih eden kullanıcılar ayrıca Firefox Klar'ı (Firefox Focus olarak da bilinir) denemek isteyebilir.

E-posta

K-9 Mail, kullanıcılarının birden fazla e-posta hesabı eklemelerine olanak tanır ve çok çeşitli seçenekler sunar. Ayrıca OpenKeychain gibi şifreleme uygulamalarıyla bütünleşmeyi destekler ve GnuPG şifreli iletileri okuyabilir.

Anlık Mesajlaşma

Anlık mesajlaşma için Özgür Yazılım uygulamalarının durumu karmaşıktır. Conversations ve Zom (XMPP/Jabber için, iOS kullanıcıları ChatSecure'yi kullanabilir), Delta Chat (e-posta kullanarak) veya Riot.im (Matrix kullanarak) gibi %100 Özgür Yazılım çözümleri olsa da muhtemelen kullanıcı tabanları nispeten küçük olduğu için arkadaşlarınız arasında çok yaygın olmayacaklardır. Diğer uygulamalar tamamen veya çoğunlukla Özgür Yazılım'dır ancak özgür olmayan sunuculara ve kütüphanelere bağımlılıklar gibi başka özellik karşıtlarına sahiptir veya Signal veya Wire gibi hiçbir sunucu birliği yoktur. Anlık mesajlaşmayı olabildiğince özgür, güvenli, merkezi olmayan ve kullanıcı dostu hâle getirmek için birkaç girişim vardır ve gelecekte daha net önerilerde bulunabilmeyi umuyoruz.

Çoklu Ortam

Çok sayıda Özgür Yazılım uygulaması; cep telefonunuzda ses ve videonun keyfini çıkarmanızı amaçlamaktadır. Dikkat çeken uygulamalar; YouTube için hafif bir arayüz olarak NewPipe, bazı benzersiz özellikler, videolar için VLC Player veya binlerce radyo istasyonunu dinlemek için RadioDroid'dir.

Açık Hava

Seyahat ederken cep telefonunuz sizin için bir yardımcı olabilir. Transportr; tüm dünyadaki ülkelerin ve şehirlerin toplu taşıma ağlarını bilir. OsmAnd; şu anda nerede olursanız olun ayrıntılı çevrim dışı ve çevrim içi haritalar sunar ve bisikletinizi veya arabanızı sürerken navigasyonu da içerir.

Oyunlar

F-Droid neredeyse her zevke uygun çeşitli mobil oyunlar içerir. Örneğin; bulmacacılar 2048'in tadını çıkarabilir, blok oyun alanı oyun türü hayranları Minetest'i tekli ve çok oyunculu modda oynayabilir. 1010! hayranları için 1010! Klooni var.

İşletim Sistemleri

İşletim sistemi; telefonunuzu kullanmanızı ve üzerinde başka uygulamalar çalıştırmanızı sağlayan bir yazılım koleksiyonudur. Android çoğunlukla özgür olmasına rağmen birçok telefon özel mülk bileşenler ve eklentilerle birlikte gelir. Bazı telefonlarda diğer işletim sistemlerini önyüklemenizi ve kurmanızı engelleyen kilitli bir önyükleyici de bulunur. Android telefon satın almak istiyorsanız önyükleyicinin kilidinin açılmış olduğundan emin olun.

Bazı aygıtlarda yalnızca zekice hack (üstatlık)'larla kilidi açılabilir ve üreticileri, aygıtlarının önyükleyicisinin kilidini açtığınızda garantinizin geçersiz olduğunu beyan etme eğilimindedir. Ancak 1999/44/CE Avrupa Direktifi dikkate alındığında yalnızca aygıtınızın yazılımını geliştirmiş veya değiştirmiş olmanız yasal garantinizi geçersiz kılmak için yeterli bir neden değildir. Daha fazla bilgi için Carlo Piana ve Matija Šuklje'nin analizlerine bakınız. Aygıtlarını kilitli bir önyükleyici ile gönderen veya kilidini açmak için araçlar sağlayan şirketler de vardır. Bunun yanı sıra aygıtı destekleyen Android'in özgür sürümleri olup olmadığını kontrol etmek iyi bir fikirdir.

Replicant

Replicant

Replicant %100 Özgür Yazılım olan Android dağıtımıdır. Özgür olmayan sürücüler kullanmadığından şu anda sınırlı sayıda aygıtta çalışmaktadır.

Replicant'ın desteğini daha fazla aygıta genişletmesine yardımcı olmanızı istiyoruz. Test amacıyla kod ekleyebilir ve aygıtları Replicant ekibine bağışlayabilirsiniz.

Önceden kurulmuş Replicant'lı telefonlar, kârın bir kısmını Replicant girişimine geri veren Tehnoetic'den edinilebilir.

LineageOS

LineageOS

LineageOS, Google hesabı olmadan kullanabileceğiniz bir Android sürümüdür. Genellikle aygıtınızla birlikte gelen yazılımdan daha özgür olsa da özgürlük ana amacı değildir. LineageOS çoğu Android aygıtta çalışırken bir aygıttan getirilen ve ROM'a dâhil olan özgür olmayan aygıt sürücülerini ve aygıt yazılımını kullanır. LineageOS, durdurulan CyanogenMod projesinin en popüler çatalıdır.

LineageOS varsayılan olarak Google Play hizmetlerini içermez, bu da özgürlüğünüz için iyidir. Ancak bu özel mülk uygulamalardan veya kütüphanelerden bazılarına gerçekten ihtiyacınız varsa Özgür Yazılım uygulaması mikroG'yi deneyebilirsiniz.

LineageOS ve diğer işletim sistemlerinin olabildiğince iyi olmasını sağlamaya nasıl yardımcı olabileceğiniz ve özgür olmayan parçaları nasıl belirleyeceğiniz ve kaldıracağınız hakkında bilgi topladık.