Η ποινικοποίηση της καταστρατήγησης των πνευματικών δικαιωμάτων και των εμπορικών σημάτων

Υποστηρίξτε την εργασία του FSFE σε αυτό και σε παρόμοια προγράμματα: πάρτε μέρος στην Κοινότητα του FSFE, δωρίστε στο FSFE, και ενθαρρύνετε άλλους να κάνουν το ίδιο.

  1. Η κατάσταση
  2. Προηγούμενη δραστηριότητα
  3. Περίληψη της οδηγίας
  4. Οι επιζήμιες επιπτώσεις στην ελευθερία του λογισμικού
  5. Η ανάγνωση του κειμένου της πρότασης: ''2006/0168(COD)''
  6. Τι μπορούμε να κάνουμε
  7. Τι χρειάζεται να γίνει άμεσα
  8. Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η παρούσα κατάσταση

Στις 25 Μαΐου 2007, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διενήργησε την πρώτη αναγνωριστική ψηφοφορία. Το FFII έχει δημοσιεύσει έναν πίνακα με κάθε μία από τις τροποποιήσεις που δείχνει ποιες υιοθετήθηκαν και ποιες όχι.

Προηγούμενη δραστηριότητα

Για πληροφορίες σχετικά με τη θέση του FSFE πριν από την πρώτη ανάγνωση, δείτε την ανοικτή επιστολή μας τον Απρίλιο του 2007 στους Ευρωβουλευτές.

Περίληψη της Οδηγίας

''Άρθρο 3
Αδικήματα
Τα Κράτη Μέλη διαβεβαιώνουν ότι όλες οι από πρόθεση παραβιάσεις ενός δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας σε εμπορική κλίμακα, και η απόπειρα, υποβοήθηση ή υπόθαλψη και υποκίνηση τέτοιων παραβάσεων, θα αντιμετωπίζονται ως ποινικά αδικήματα''.
(Άρθρο 3. Σελίδα 9 της προτεινόμενης οδηγίας)

Ο ορισμός της ΕΕ για τα ''δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας'' βάζει στο ίδιο τσουβάλι πατέντες, πνευματικά δικαιώματα, εμπορικά σήματα, προστασία σχεδίων και πολλές άλλες κατηγορίες νόμων. Κανένας ορισμός δεν δίνεται για τους όρους ''από πρόθεση'' ή ''εμπορική κλίμακα'' και κανένα παράδειγμα για το τι θα συμπεριληφθεί και τι θα αποκλειστεί.

Αυτή η οδηγία συχνά καλείται ''IPRED2'', ωστόσο συνιστούμε την αποφυγή χρήσης όρων όπως ο όρος ''Πνευματική Ιδιοκτησία'', ο οποίος οδηγεί σε συγχύσεις που δυσκολεύουν την εργασία μας. Αντί αυτού μπορεί να λέγεται ''Οδηγία της Ποινικοποίησης''.

Οι επιζήμιες επιπτώσεις στην ελευθερία του λογισμικού

Πατέντες λογισμικού: Εξαναγκασμός μέσω του φόβου

Προσδοκούμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα τροποποιήσει την προτεινόμενη Οδηγία ώστε να αφήσει τις πατέντες εκτός πλαισίου. Αυτό είναι σημαντικό επειδή αν και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τις Πατέντες αποκλείει το λογισμικό από το πατεντάρισμα, το Ευρωπαϊκό Γραφείο Πατεντών παραχωρεί χιλιάδες διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε ιδέες λογισμικού. Ενώ ποσοστό των δικαστικών αγώνων μεγαλύτερο του 90% αποτυγχάνει στο δικαστήριο, δίνουν στους κατόχους πατεντών τη νομική βάση για να απειλούν παραγωγούς/διανομείς λογισμικού με δίκες.

Αν η καταστρατήγηση των πατεντών δεν αποσυρθεί από αυτή την Οδηγία, τότε οι απειλές του χρόνου φυλάκισης, των τεράστιων προστίμων, της αρπαγής περιουσιακών στοιχείων, και του κλεισίματος επιχειρήσεων θα προκαλούσαν αρκετό φόβο μεταξύ των χρηστών ηλεκτρονικών υπολογιστών για να τους υποχρεώσουν να υπακούσουν σε νομικά έωλες πατέντες που παραχωρούνται στο λογισμικό μόνο και μόνο επειδή η διακύβευση είναι αρκετά υψηλή. (Για περισσότερα στο ζήτημα των πατεντών λογισμικού, δείτε τη σελίδα σχετικά με την εργασία του FSFE για να αποτρέψει το πατεντάρισμα λογισμικού).

Η ζημιά στα αποδοτικά υποδείγματα παραγωγής/διανομής λογισμικού

Η υπέρμετρη ενίσχυση των κινδύνων που εμπεριέχονται στην ανάπτυξη και διανομή του λογισμικού, έμμεσα θα οδηγήσει σε άνιση μεταχείριση εναντίον πολλών υποδειγμάτων λογισμικού. Η αυξημένη νομική διακινδύνευση γίνεται ευκολότερα ανεκτή για οργανισμούς με μεγάλα κεφάλαια και νομικούς υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης. Το Ελεύθερο Λογισμικό, στο οποίο συχνά συνεισφέρουν άτομα, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και εταιρίες των οποίων η κύρια δραστηριότητα δεν είναι το λογισμικό, θα ήταν μία κατηγορία λογισμικού η οποία θα δοκιμαζόταν από αυτή την έμμεση άνιση μεταχείριση.

Ενθάρρυνση εμπορικών καταχρήσεων, όπως στην περίπτωση της SCO

Η παραχώρηση σε διαδίκους αυξημένης πρόσβασης στις πηγές των εθνικών νομικών υπηρεσιών, και η μεγέθυνση της σοβαρότητας των επιπτώσεων οι οποίες μπορεί να προκληθούν από μία δίκη, θα ενθαρρύνουν τον κόσμο να χρησιμοποιεί τους δικαστικούς αγώνες ως εμπορικό εργαλείο στην αγορά.

Η SCO στις ΗΠΑ είναι ένα πολύ γνωστό παράδειγμα: χωρίς να αποδεικνύουν τίποτα ή ακόμη να εμφανίσουν κάποιο τεκμήριο, κατηγόρησαν την IBM και άλλους για από πρόθεση, εμπορικής κλίμακας καταστρατήγηση του ''IP'', και επιβράδυναν το ρυθμό υιοθέτησης του Ελεύθερου Λογισμικού, όπως του GNU/Linux λειτουργικού συστήματος και έβλαψαν τη φήμη ενός αριθμού εταιριών (ανταγωνιστών της Microsoft, η οποία είναι από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες της SCO).

Ανικανότητα καταβολής αποζημιώσεων

Αφού δεν υπάρχει καταβολή αποζημίωσης για ποινικά αδικήματα, η ασφαλιστική κάλυψη για μία δίκη πατεντών δεν θα ήταν δυνατή και οι παραγωγοί λογισμικού δεν θα μπορούσαν πλέον να παρέχουν αποζημιώσεις στους διανομείς του λογισμικού τους.

Οι προγραμματιστές σε γκρίζες ζώνες: DeCSS, filesharing

Η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Πνευματικά Δικαιώματα (com(2001)29ec) διευρύνει υπέρμετρα το πλαίσιο του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων. Ενώ απαγορεύει τη μη εξουσιοδοτημένη αντιγραφή πληροφοριών, ο νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων τώρα περιορίζει τους τρόπους με τους οποίους το κοινό χρησιμοποιεί την τεχνολογία για την πρόσβαση ή την παρατήρηση σε πληροφορίες που προστατεύονται με copyright. Για παράδειγμα, είσαι παραβάτης πνευματικών δικαιωμάτων αν αναπτύσσεις το δικό σου λογισμικό για να δεις ένα συνηθισμένο DVD που έχεις αγοράσει. Η δημιουργία λογισμικού για το μοίρασμα αρχείων με άλλους σε δικτύωση θα μπορούσε να θεωρηθεί παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων· είναι μία γκρίζα περιοχή. Η απειλή φυλακίσεων και των άλλων σκληρών μέτρων της οδηγίας θα μπορούσε να τρομάξει τον κόσμο ώστε να σταματήσει να γράφει ή να εκδίδει πολλούς τύπους χρήσιμου λογισμικού, συμπεριλαμβανομένων τύπων λογισμικού που είναι παράνομα-αλλά-υπό-ανοχή ή είναι γκρίζες ζώνες.

Η ανάγνωση του κειμένου της πρότασης: ''2006/0168(COD)''

Η πρόταση IPRED2 αρχικά δημοσιεύτηκε σε δύο μέρη, αλλά τον Μάιο του 2006 επαναδημοσιεύτηκε ως μία οδηγία: com(2006)168).

Η αιτία της επαναδημοσίευσης και αλλαγής από δύο μέρη σε ένα είναι ότι υπήρχε μία προηγούμενη υπόθεση διάταξης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η οποία αφήνει να εννοηθεί ότι οι οδηγίες της ΕΕ είναι δυνατό να απαιτήσουν από τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ποινικές κυρώσεις.

Οι διαδικαστικές λεπτομέρειες

Η ακόλουθες πληροφορίες σε αυτή την παράγραφο ισχύουν για την πρώτη δημοσιευμένη έκδοση της IPRED2, αλλά είναι πιθανό να ισχύουν και για την παρούσα πρόταση.
EP Αρμόδια επιτροπή: Νομικών Υποθέσεων (JURI)
EP Εισηγητής: Nicola Zingaretti (PSE, Italy).
EP γνωμοδοτικές επιτροπές: Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE), Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή (IMCO), Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE).

Τα προβλήματα

Τα σημαντικότερα προβλήματα με την οδηγία είναι τα Άρθρα 3 και 4 (σελίδες 9 και 10 του εγγράφου). Το Άρθρο 3 παρατίθεται αυτούσιο παραπάνω. Το Άρθρο 4 παραθέτει τις σκληρές ποινές που πρέπει να είναι δυνατό να καταλογιστούν για τις πράξεις που περιγράφονται στο Άρθρο 3. Αυτές περιλαμβάνουν φυλακίσεις, πρόστιμα, κλείσιμο επιχειρήσεων, καταστροφή εμπορευμάτων, δικαστική επιτήρηση και απαγόρευση πρόσβασης σε δημόσια βοήθεια.

Τα ισχνά όρια: ''από πρόθεση'' & ''εμπορική κλίμακα''

Η φράση ''όλες οι από πρόθεση παραβιάσεις [...] σε εμπορική κλίμακα'', θα οδηγήσουν πολύ κόσμο στη σκέψη ότι αυτή η οδηγία θα ισχύει μόνο για προσχεδιασμένη παραβίαση του νόμου με σκοπό το κέρδος.

Θεωρείστε τον δικηγόρο ενός κατόχου πατέντας να προσπαθεί να υποχρεώσει έναν προγραμματιστή λογισμικού να διακόψει τη διανομή του λογισμικού που παράγει.
Δικηγόρος: ''Χαίρετε. Παραβιάζετε την πατέντα μας, διακόψετε τη διανομή του λογισμικού σας''
Προγραμματιστής λογισμικού: ''Πρέπει να έχει γίνει λάθος. Δεν έχω διαβάσει ποτέ καμία πατέντα, και σε κάθε περίπτωση, η λειτουργικότητα του λογισμικού δεν υπόκειται σε διπλώματα ευρεσιτεχνίας στην ΕΕ''
Δικηγόρος: ''Λοιπόν, το Ευρωπαϊκό Γραφείο Πατεντών παραχώρησε αυτή την πατέντα, και την παραβιάζετε''
Προγραμματιστής: ''Είναι σχεδόν αδύνατο να σταθεί στο δικαστήριο''
Δικηγόρος: ''Αφού από πρόθεση δημιουργήσατε το λογισμικό σας, και αφού το λογισμικό σας επηρεάζει την αγορά λογισμικού, η παραβίασή σας είναι από πρόθεση και εμπορικής κλίμακας - αυτό σας καθιστά εγκληματία. Θα διακόψετε τη διανομή ή θα διακινδυνεύσετε να αποκτήσετε ποινικό μητρώο και πιθανό να κλείσει η επιχείρησή σας, να σας επιβληθεί ένα βαρύ πρόστιμο, και ίσως να περάσετε κάποιο διάστημα στη φυλακή;''
Προγραμματιστής: ''...μα, η ανάπτυξη του λογισμικού μου ήταν από πρόθεση, αλλά η παραβίαση δεν ήταν. Ούτε που γνωρίζω κάτι σχετικά με αυτή την αμφιβόλου κύρους πατέντα''
Δικηγόρος: ''Λοιπόν, αφού σας έχω κατηγορήσει ότι την παραβιάζετε, είστε ενήμερος για αυτό τώρα. Άρα οποιαδήποτε συνεχιζόμενη παραβίαση είναι οπωσδήποτε από πρόθεση. Θα σταματήσετε τώρα τη διανομή;''

Ένα απλούστερο παράδειγμα είναι αυτό του ατόμου που παίζει τραγούδια στο δρόμο για τα κέρματα που του πετάει ο κόσμος. Το προτεινόμενο κείμενο καθιστά τον μουσικό εγκληματία αν κάποιο από τα τραγούδια που παίζει προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα και παίζεται χωρίς προηγούμενη απόκτηση σχετικής άδειας χρήσης. Καθιστά επίσης το άτομο που τον οδήγησε στο κέντρο της πόλης εγκληματία, για υποβοήθηση στην παράβαση. Όσοι πετάνε χρήματα ή στέκονται γύρω για να ακούσουν, μπορεί να θεωρηθούν εγκληματίες για υπόθαλψη της παράβασης. Και οποιοσδήποτε μπορεί να παρεμποδίσει την παράβαση, αλλά δεν το κάνει, ποινικοποιείται για υποκίνηση της παράβασης. Αυτός ο τύπος παραδείγματος μπορεί να είναι χρήσιμος για να βοηθήσει τον κόσμο να καταλάβει πόσο γελοίο είναι το κείμενο, το οποίο όμως δεν αναλύει τη ζημιά που γίνεται στην ελευθερία του λογισμικού, οπότε είναι καλό μόνο ως ένα σκαλοπάτι προς μία βαθύτερη κατανόηση.

Δυσανάλογη πρόσβαση για κατόχους δικαιωμάτων

Η οδηγία παραχωρεί επίσης ειδικά προνόμια σε κατόχους δικαιωμάτων για την άσκηση επιρροής στη διερευνητική διαδικασία:

''Άρθρο 7
Συνδεδεμένες ομάδες έρευνας
Τα Κράτη Μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι ενδιαφερόμενοι κάτοχοι δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή οι εκπρόσωποί τους, μαζί με ειδικούς, έχουν δικαίωμα να βοηθήσουν στις έρευνες που διεξάγονται από συνδεδεμένες ομάδες έρευνας σχετικά με τα αδικήματα που αναφέρονται στο Άρθρο 3''.

Επίσης σχετικό είναι το Άρθρο 8 (σελίδα 11) το οποίο αναφέρει ότι τα Κράτη Μέλη θα πρέπει να ερευνήσουν και να ασκήσουν δίωξη για τις καταστρατηγήσεις ''δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας'', ακόμη και αν δεν υπάρχει σχετικό αίτημα από την πλευρά του κατόχου των δικαιωμάτων.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Τι χρειάζεται να γίνει άμεσα

Ευελπιστούμε ότι αυτή η ιστοσελίδα θα είναι χρήσιμη για την ενημέρωση τρίτων. Αν νομίζετε ότι κάτι θα έπρεπε να προστεθεί σε αυτή την ιστοσελίδα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας.

Πολλά Κράτη Μέλη έχουν ήδη θεσπίσει ποινικές κυρώσεις για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων και εμπορικών σημάτων και ορισμένα ορίζουν ποινικές κυρώσεις για παραβιάσεις πατεντών. Όταν οι πολιτικοί ρωτούν ''τι ζημιά προκαλούν οι υπάρχουσες ποινικές κυρώσεις σε άλλα Κράτη Μέλη της ΕΕ;'' χρειάζεται να έχουμε έναν κατάλογο από κατάλληλες απαντήσεις. Αυτός ο κατάλογος είναι ανάγκη να συνταχθεί και για αυτό χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας.