Ερωτήσεις για τη Microsoft σχετικά με τους ανοικτούς τύπους αρχειοθέτησης
Πρώτη δημοσίευση στο BBC, 11 Ιουλίου 2007.
Όταν η Microsoft ανακοίνωσε ότι θα συνεργαζόταν με τα Βρετανικά Εθνικά Αρχεία για να βοηθήσει στο άνοιγμα των τύπων παλαιών ψηφιακών εγγράφων, οι Georg Greve και Joachim Jakobs, του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Ελεύθερου Λογισμικού, αμφισβήτησαν τα κίνητρα του αμερικανικού γίγαντα.
Σήμερα οι πελάτες οδηγούν την τεχνολογική ανάπτυξη του αύριο. Αυτό το ποιοτικό στοιχείο είναι κοινή πεποίθηση.
Αλλά όταν οι ίδιοι πελάτες πληρώνουν τη μία και απαράλλαχτη εταιρία πρώτα για να προκαλέσει ένα πρόβλημα και μετά την πληρώνουν ξανά για να το λύσει, οι πιο πολλοί θα προσδοκούσαν ο πελάτης να είναι δυσαρεστημένος. Αν και τουλάχιστο κάποιοι δείχνουν ευχαριστημένοι.
Το πρόβλημα: Η Microsoft κυριαρχεί στην αγορά συστημάτων και εφαρμογών γραφείου με ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 90%. Οποιοδήποτε έγγραφο που είναι αποθηκευμένο στους ιδιοκτησιακούς της δυαδικούς τύπους και ιδιαίτερα αυτό που μοιράζεται μεταξύ πολλών ανθρώπων, δυναμώνει το μονοπώλιο και βλάπτει τον ανταγωνισμό, την οικονομία και την κοινωνία συνολικά.
Όσο περισσότερο διαδεδομένη είναι η χρήση αυτών των τύπων αρχειοθέτησης, τόσο περισσότερο το δικτυακό φαινόμενο ωθεί και άλλους χρήστες στην ίδια εξάρτηση - όπως ακριβώς συνέβη με τα Βρετανικά Εθνικά Αρχεία.
Τι συνέβη: Η Microsoft ζήτησε από τα Εθνικά Αρχεία του Ηνωμένου Βασιλείου να επενδύσουν σε μία λύση παραχώρησης πρόσβασης στα παλαιότερων ετών δεδομένα τους.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα το BBC News αναφέρθηκε στον κ. Gordon Frazer, διευθύνοντα σύμβουλο της Microsoft UK, ο οποίος εξέφρασε την ανησυχία του ότι οι πελάτες θα μπορούσαν να χάσουν τα δεδομένα τους: ''Εκτός εάν γίνει περισσότερη δουλειά για να εξασφαλιστεί ότι οι παλαιότεροι τύποι αρχειοθέτησης θα είναι δυνατό να γίνουν στο μέλλον αντικείμενο ανάγνωσης και επεξεργασίας, αντιμετωπίζουμε μια ψηφιακή μαύρη τρύπα''.
Μία Ειλικρινής δήλωση
Αυτή είναι μία απροσδόκητα ειλικρινής δήλωση από μία εταιρία η οποία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής ασύμβατων και ατεκμηρίωτων παλαιόθεν κληρονομημένων τύπων αρχείων στον κόσμο.
Η καλύτερη λύση που η Microsoft μπορεί προφανώς να προσφέρει είναι να ''προσομοιώσει'' τις παλιές εκδόσεις των Windows με την τρέχουσα έκδοση των Windows Vista.
Πραγματικά μερικές βιβλιοθήκες και μουσεία μπορεί να θέλουν να δώσουν μια ιδέα μόνο σχετικά με τις παλιές εποχές της τεχνολογίας των υπολογιστών, και δεν θα θέλουν όλα να προσφέρουν την πλήρη και αυθεντική εμπειρία με αυτή την τεχνολογία να τρέχει σε παλιούς υπολογιστές ώστε να έχουμε το πρωτότυπο ''θέαμα και συναίσθημα'' του παρελθόντος.
Αλλά είναι τα Βρετανικά Εθνικά Αρχεία κυρίως ένα μουσείο αφιερωμένο στη διατήρηση της πρωτότυπης εμπειρίας άλλων μακρινών εποχών και τεχνολογιών; Ή εστιάζουν στην αρχειοθέτηση της γνώσης, των απόψεων και ιδεών των γενεών με βάση τις οποίες δημιουργούμε;
Το ευρύ κοινό μπορεί να μη θέλει να διαβάσει τον Καίσαρα από το χειρόγραφο κάποιου συγκεκριμένου αντιγραφέα σε πρωτότυπα πήλινα πινακίδια ή δέρμα.
Τα πανομοιότυπά τους κανονικά θα ήταν επαρκή, αν και πραγματικά για τους πολλούς ένα αντίγραφο σε χαρτί ή σε οθόνη θα ήταν αρκετό.
Μια καλή μετάφραση
Για τους περισσότερους πιθανόν η καλύτερη εξυπηρέτηση θα ήταν μια καλή μετάφραση. Οι τύποι αρχειοθέτησης είναι το ισοδύναμο της μεταφοράς με αντιγραφή, κωδικοποιούν την πρωτότυπη γραφή σε μια μορφή αποθήκευσης.
Αυτή η ιδέα δεν είναι καινούρια. Το ανθρώπινο είδος πάντα επιδίωκε να διαφυλάσσει τη γνώση του, όπως έχει τεκμηριωθεί σε πήλινες πλάκες, παπύρους και ζωγραφική σε σπήλαια από πολύ παλιές εποχές.
Αλλά ενώ το μέσο αποθήκευσης μπορεί να διατηρηθεί για πολύ μεγάλο διάστημα, μερικές φορές το νόημα χάνεται επειδή το κλειδί στην πληροφορία έχει χαθεί.
Με σύγχρονη ορολογία: Δεν γνωρίζουμε πλέον την κωδικοποίηση που είχε χρησιμοποιηθεί για τις ζωγραφιές στα σπήλαια.
Η ψηφιακή πληροφορία ενδεχομένως θα μπορούσε να αποθηκευτεί χωρίς απώλεια ποιότητας για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα..
Αλλά χωρίς τη γνώση της κωδικοποίησης, τα έγγραφά μας θα γίνουν για τις επερχόμενες γενιές χωρίς νόημα ακολουθίες από 0 και 1, όπως ακριβώς η ζωγραφική των σπηλαίων είναι πολύ συχνά ποσότητες από χρώμα στην πέτρα χωρίς νόημα για μας.
Ο καλύτερος τρόπος για να διατηρηθεί η κωδικοποίηση είναι να διαδοθεί όσο πιο μακριά γίνεται, να μετατραπεί σε δημόσιο αγαθό το οποίο διατηρείται με την ίδια ή και περισσότερη επιμέλεια από την ίδια την κωδικοποιημένη πληροφορία.
Στην καλύτερη περίπτωση, υπάρχει μία μόνο εταιρία που γνωρίζει επακριβώς πώς έχουν υλοποιηθεί οι δικοί της ιδιοκτησιακοί παλαιότερης κληρονομιάς τύποι αρχείων.
Αν η Microsoft είχε χρησιμοποιήσει Ανοιχτά Πρότυπα από τη στιγμή της ίδρυσής της το 1975, αυτό το πρόβλημα δεν θα υπήρχε.
Στην πραγματικότητα, οι χρήστες των εφαρμογών γραφείου GNOME, Koffice ή OpenOffice.org δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να διαβάσουν έγγραφα δημιουργημένα από χρήστες της εφαρμογής Microsoft (MS) Office.
Όπως ισχύει σήμερα, η σταθερότητα της κωδικοποίησης εξαρτάται αποκλειστικά από τη μελλοντική ύπαρξη και συμπεριφορά μίας εταιρίας.
Χάρη στη συνεργασία πολλών εταιριών που βρίσκονται σε ισχυρό ανταγωνισμό, αλλά κατανοούν την αναγκαιότητα διατήρησης της κωδικοποίησης, υπάρχει Ανοικτό Πρότυπο για έγγραφα εφαρμογών γραφείου: ο τύπος αρχειοθέτησης "OpenDocument format" (ODF), ο οποίος συντηρείται και αναπτύσσεται από τον OASIS, έναν διεθνή οργανισμό προτυποποίησης διαδικτυακών επιχειρήσεων, και έχει πιστοποιηθεί από τον Διεθνή Οργανισμό Προτυποποίησης (ISO).
Σοβαρές αμφιβολίες
Η Microsoft έχει δηλώσει ότι έχει τον δικό της ανοικτό τύπο, τον MS-OOXML. Αλλά υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για το αν ο τύπος MS-OOXML μπορεί να θεωρηθεί Ανοικτό Πρότυπο: Όπως μια Ρωσική κούκλα, ο MS-OOXML περικλείει έναν αριθμό παλαιότερων τύπων αρχειοθέτησης όπως το ''Word95'' ή το ''Word6'', τα οποία δεν είναι δημόσια διαθέσιμα και μπορούν να υλοποιηθούν μόνο από τη Microsoft.
Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι ο OOXML μπορεί να υπόκειται σε διεκδικήσεις πατεντών. Σε τελική ανάλυση η ανάπτυξη αυτού του τύπου εξαρτάται αποκλειστικά από τη μελλοντική ύπαρξη μίας εταιρίας. Μπορούμε να στοιχηματίσουμε το μέλλον μας ότι η Microsoft θα υπάρχει το 4007;
Οι συνέπειες τέτοιων διπλών προτύπων εξηγήθηκαν πρόσφατα από το Open Forum Europe, μία ένωση επιχειρήσεων με μέλη όπως Fujitsu Siemens, Hewlett Packard, IBM, Intel, Novell και Sun.
Κατέληξαν στο συμπέρασμα να στηρίξουν το ODF: ''Τα πολυάριθμα Ανοιχτά πρότυπα είναι για τη διαλειτουργικότητα ανεπιθύμητα, πολυδάπανα και ανεφάρμοστα και για τους χρήστες και για τους προμηθευτές, και θα απορριφθούν από την αγορά''.
Το κοινό χρειάζεται να καταλάβει: Για όσο διάστημα μόνο η Microsoft θα μπορεί να γράφει λογισμικό το οποίο θα κάνει χρήση στην πλήρη έκταση του κυρίαρχου τύπου αρχειοθέτησης εφαρμογών γραφείου, η Microsoft θα παραμένει ο κυρίαρχος προμηθευτής με απουσία εναλλακτικών λύσεων και του ανταγωνισμού.
Για να κάνει τον MS-OOXML τον κυρίαρχο τύπο αρχείου, η Microsoft τώρα επιδιώκει την έγκριση μέσα από τον ISO για τον τύπο αυτό, προσδοκώντας ότι η δεσπόζουσα θέση της στην αγορά και οι διεθνείς προσπάθειες άσκησης πίεσης θα εξαναγκάσουν έναν επαρκή αριθμό εθνικών οργανισμών προτυποποίησης να εγκρίνουν τον τύπο MS-OOXML στον ISO.
Έχουμε καθορίσει έξι ερωτήματα στα οποία θέλουμε η Microsoft να απαντήσει - αλλά η ερώτηση-κλειδί είναι η εξής: Γιατί η Microsoft αρνήθηκε και αρνείται να συμμετάσχει σε μια υπάρχουσα προσπάθεια προτυποποίησης;