Juridische kwesties betreffende Vrije Software
Bij het hergebruik en de ontwikkeling van Vrije Software (ook bekend als Open Bron) is het belangrijk om ook de juridische aspecten ervan te begrijpen. Veel van deze juridische kwesties zijn gericht op Vrije Softwarelicenties en de rechten en plichten die zij verschaffen en opleggen. Met een basiskennis van deze juridische kwesties kunnen gebruikers effectief gebruik maken van en voldoen aan de eisen van Vrije Softwarelicenties.
U kunt deze link volgen voor meer veelgestelde vragen die u kunnen helpen bij het begrijpen van de juridische implicaties van Vrije Softwarelicenties.
Wat zijn softwarelicenties?
Een licentie is in het algemeen een toestemming om andermans eigendom te gebruiken, vrij te geven of te verspreiden. Dit omvat intellectueel eigendom zoals een stuk tekst, een liedje of een kunstwerk. Softwarelicenties zijn dus licenties die gebruikers informeren over hoe de rechthebbende op een stuk software (meestal de auteur) wil dat die software gebruikt wordt, en welke vrijheden en/of beperkingen het heeft. Zonder een licentie kan veel gebruik van de software worden verboden door de standaardtoepassing van het auteursrecht.
Een Vrije Softwarelicentie is een softwarelicentie waarvan de voorwaarden het mogelijk maken dat een gebruiker in staat wordt gesteld om gebruik te mogen mogen maken van en plezier te hebben van de Vier Vrijheden van Vrije Software; namelijk de vrijheid om software te gebruiken, te wijzigen, te delen en te verbeteren. Omgekeerd is het tegenovergestelde van een Vrije Softwarelicentie een propriëtaire softwarelicentie, die gebruikers beperkt in het plezier mogen hebben van welke van de Vier Vrijheden van Vrije Software dan ook. Zelfs software die gratis wordt verspreid kan, zolang één van de vier vrijheden wordt beperkt, worden beschouwd als propriëtaire software.
Copyleft-licenties zijn een soort Vrije Softwarelicenties die het mogelijk maken dat de gebruiker plezier mag hebben van de Vier Vrijheden, onder de voorwaarde dat die Vrijheden intact blijven in elke verdere distributie van de software of afgeleide werken.
De afwezigheid van een licentie maakt van software nog geen Vrije Software. Software is standaard auteursrechtelijk beschermd, dus tenzij het uitdrukkelijk en geldig in het publieke domein is geplaatst, kan het gebruik van code zonder licentie worden beschouwd als inbreuk op het auteursrecht.
Waarom zouden softwareprojecten Vrije Softwarelicenties gebruiken?
Software is de belangrijkste culturele technologie van de 21e eeuw. Het is bijna niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Wanneer anderen een gereedschap beheersen dat zo belangrijk voor de samenleving is als software, kunnen zij grote invloed uitoefenen op onze levens en onze handelingen.
Wie bijvoorbeeld de zoekmachines die we gebruiken controleert, heeft de macht om te bepalen wat we online vinden; wie de controle heeft over de software waarop onze online transacties worden uitgevoerd kan toegang hebben tot onze persoonlijke gegevens. Het zou gevaarlijk voor de democratie zijn als het kritische sociale instrument dat software vormt, door slechts een kleine groep gecontroleerd wordt.
De Vier Vrijheden van Vrije Software kunnen daarom worden toegepast om de controle over de toekomst van software terug te geven aan de mensen. Een Vrije Softwarelicentie is een expliciete manier om deze Vrijheden toe te kennen, zodat softwaregebruikers met een dergelijke licentie in staat zijn om de gereedschappen die het biedt te gebruiken, te bestuderen, te delen en te verbeteren.