Waarom "opwaarderen"?

U hebt een Android telefoon en de fabrikant ervan biedt u geen recente updates van uw telefoon of zijn besturingssysteem aan? Staat u voor het dilemma een nieuwe telefoon te kopen of een verouderd toestel draaiende te houden? Leer op deze pagina hoe u een besturingssysteem met Vrije Software op uw telefoon kunt installeren en gebruiken dat uw toestel bijgewerkt houdt.

Als u een besturingssysteem met Vrije Software installeert, hebt u vaak meer controle over hoe lang u uw apparaat kunt gebruiken. Bovendien brengt het nog een heleboel andere voordelen met zich mee. Vrije Software geeft u volledige controle over uw apparaat, u kunt eindelijk apps de-installeren die u vroeger niet kon, en u profiteert van een uitgebreide privacybescherming, om er maar een paar te noemen.

Let op: Als u nieuw bent in dit onderwerp en dit de eerste keer is dat u van plan bent een nieuw besturingssysteem op uw toestel te installeren, wees dan voorzichtig! Haast u niet. Sommige stappen zijn nogal technisch. Neem de tijd om te begrijpen wat u doet. Tref van tevoren de nodige voorbereidingen en onderzoek het voor uw specifieke toestel. En vergeet niet dat u niet alleen bent! Er is veel informatie en hulp beschikbaar in diverse gemeenschappen, online en offline. Dat kunnen gemeenschappen zijn rond bepaalde besturingssystemen, maar ook algemene gemeenschappen rond het flitsen van telefoons. Veel mensen vinden het ook leuk om hulp te krijgen door te vragen bij hun plaatselijke Vrije Software-gebruikersgroep of repair café en gelijkgestemden te leren kennen. Ook organiseren wij werkgroepen om u daarbij te helpen.

Hoe werkt het?

Om de volledige controle over uw apparaat terug te krijgen en de gebruiksduur ervan te verlengen, kunt u een besturingssysteem met Vrije Software installeren. Het installeren van een besturingssysteem op een Android-toestel wordt "flitsen" genoemd. U kunt ervoor kiezen om een compleet GNU/Linux systeem te installeren. Een alternatief systeem van Vrije Software dat gebaseerd is op het originele Android-besturingssysteem heet een "aangepaste ROM".

Over GNU/Linux-systemen

Bij GNU/Linux besturingssystemen staat vrijheid meestal voorop, en de ontwikkeling ervan is volledig gescheiden van het door Google gedomineerde Android-ecosysteem. Nog beter is dat de ontwikkeling van de code ook van geen enkel ander bedrijf afhangt: GNU/Linux-systemen worden op een transparante manier ontwikkeld door grote gemeenschappen over de hele wereld, zonder dat er één entiteit is die de touwtjes in handen heeft. Wijzigingen in de code kunnen door elke vrijwilliger over de hele wereld voorgesteld worden, en elke aanvaarde wijziging is direct voor iedereen zichtbaar. Veel ontwikkelaars spannen zich in om achterwaartse compatibiliteit van wijzigingen aan te bieden, en als u GNU/Linux gebruikt, profiteert u van vele jaren ondersteuning voor het besturingssysteem op uw apparaat.

Als u een GNU/Linux-systeem voor uw telefoon kiest, betekent dit dat sommige beschikbare apps anders zullen zijn dan wat u gewend bent. Dit kan in de toekomst echter veranderen, naarmate er meer en meer op Linux gebaseerde besturingssystemen op de markt komen. Ook kunt u software van derden gebruiken om een brug te slaan tussen native Android-apps en GNU/Linux-systemen of andersom. Maar hoe meer Android-apps u besluit te overbruggen en te gebruiken in uw vrije GNU/Linux-besturingssysteem, hoe meer u weer last begint te krijgen van beperkingen in de Android-wereld. Vasthouden aan native GNU/Linux apps op uw systeem betekent meestal profiteren van het gebruik van Vrije Software en Open Standaarden. En naarmate er meer GNU/Linux-systemen op mobiele telefoons beschikbaar komen, zullen hun markten en ontwikkelingen naar verwachting verder groeien.

Een GNU/Linux-systeem kiezen

Enkele van de meest bekende namen zijn Postmarket OS, Plasma Mobile, Ubuntu Touch, en PureOS. En als u van diversiteit houdt en van experimenteren met technologie, zijn er nog veel meer mogelijkheden. De PinePhone wiki, bijvoorbeeld, biedt op dit moment een lijst van 21 verschillende besturingssystemen van Vrije Software die beschikbaar zijn om op de PinePhone te draaien. En een groeiend aantal bedrijven biedt voorgeïnstalleerde GNU/Linux systemen aan op geselecteerde telefoons, inclusief een precies aangepaste app-omgeving.

Aangezien de ontwikkeling in deze sector snel gaat, kunnen wij geen ondersteuning bieden of een officiële lijst van mogelijke oplossingen bijhouden. In plaats daarvan bieden wij onze gemeenschap een wiki-pagina om informatie te verzamelen en uit te wisselen over besturingssystemen, en ook over voorgeïnstalleerde telefoons buiten Android.

Over aangepaste ROM's

Telkens als er een nieuwe Android-versie wordt gepubliceerd, zijn er meerdere bedrijven en gemeenschappen die de releasecode nemen en die in aangepaste versies opnieuw publiceren als aangepaste ROM's. Dit is mogelijk omdat grote delen van het Android-besturingssysteem (met uitzondering van apps van derden, de G-Suite en sommige kernbibliotheken) al Vrije Software zijn. In de praktijk leveren deze aangepaste ROM's meestal een volledige Android-ervaring, maar zonder de afhankelijkheden van de propriëtaire software van Google of andere bedrijven. En zonder andere propriëtaire apps van derden die u misschien gewend bent voorgeïnstalleerd te zien wanneer u een nieuwe telefoon koopt. Dat maakt de software slanker.

Een aangepaste ROM kiezen

Als u een aangepaste ROM op uw telefoon wilt installeren, dan zijn er veel ROM's waaruit u kunt kiezen. Sommige staan dichter bij het originele Android, andere staan verder weg. Sommige bevatten meer Vrije Software-componenten of voorgeïnstalleerde apps dan andere. Bij sommige ligt de nadruk op veiligheid, bij andere op gebruiksvriendelijkheid, bij weer andere op modulariteit. Het aantal aangepaste ROM's waaruit u kunt kiezen kan in het begin verontrustend zijn. Maar uiteindelijk wordt de keuze beperkt door het model telefoon dat u hebt en het soort systeem dat u wilt hebben, dus komt het neer op een beheersbaar aantal.

Om maar een paar prominente voorbeelden te noemen die ook een waaier omvatten om uit te kiezen: CalyxOS legt de nadruk op veiligheid en bevat geverifieerd opstarten. LineageOS heeft zijn focus om op zoveel mogelijk apparaten uitvoerbaar te zijn en Replicant legt zijn focus op vrijheid door 100% Vrije Software aan te bieden, inclusief de drivers. Gebruik hier een van of zoek er een die goed bij uw doeleinden past.

Controverses rond het flitsen van telefoons

Sommige telefoons zijn gemakkelijker op te waarderen dan andere. Dat komt omdat sommige fabrikanten het u kunstmatig moeilijk maken om uw telefoon op te waarderen, bijvoorbeeld door zwaar digitaal restrictiebeheer te gebruiken. Vaak willen ze dat u een nieuwe telefoon moet kopen in plaats van uw huidige te vernieuwen. Daarom willen veel fabrikanten u ook ontmoedigen om uw telefoon te flitsen, door te beweren dat u dan uw garantie verliest. Maar volgens de analyse van juridische experts van de FSFE zal dat vaak niet waar zijn.

Om uw telefoon te kunnen flitsen met een Vrije Software-besturingssysteem, moet u soms de bootloader van uw apparaat ontgrendelen. De bootloader is een onderliggend softwareniveau waarop u het besturingssysteem installeert. Op sommige telefoons is het gemakkelijk om de bootloader te ontgrendelen, op andere niet. Sommige besturingssystemen kunnen geïnstalleerd worden zonder de bootloader te ontgrendelen, andere niet. Wij kunnen u geen online of hulp op afstand bieden bij dit proces. Maar u bent van harte welkom om deel te nemen aan een van onze werkgroepen.

Als u op dit moment een nieuwe telefoon moet kopen, dan is het aan te bevelen deze ook te kiezen op basis van het gemak van toekomstig opwaarderen. U maakt het uzelf niet alleen gemakkelijker, maar u steunt met uw keuze ook meer open telefoons. Er zijn ook verschillende telefoons die geleverd worden met GNU/Linux-systemen of een voorgeïnstalleerde aangepaste ROM. Dit is natuurlijk de gemakkelijkste optie, omdat zij alle last wegneemt en u een gemakkelijk te gebruiken ervaring biedt.

De wereld van Vrije Software ontdekken

Vrije Software is wat het grootste deel van onze digitale infrastructuur en onze apparaten laat draaien. Het internet steunt zwaar op de innovaties en de toegankelijkheid van Vrije Software. En in het laatste decennium is het ook op uw telefoon van steeds groter belang en ervoor beschikbaar geworden.

Vrije Software heeft heel wat voordelen. Vrije Software is beschikbaar en kan door iedereen en op elk moment gebruikt, bestudeerd, gedeeld en verbeterd worden. Er zijn geen beperkingen aan verbonden. Dat is een van de kerneigenschappen ervan, die in de praktijk ook helpt om de gebruiksduur van elektronische apparaten te verlengen, zoals uiteengezet in onze studie. En Vrije Software is ook goed voor uw privacy. Het helpt u om controle te houden over uw gegevens. En, zoals u op deze pagina kunt zien, helpt het u ook om elektronisch afval te verminderen en uw telefoon op te waarderen.

Nadat u uw telefoon opgewaardeerd hebt en er een besturingssysteem met Vrije Software op geïnstalleerd hebt, hebt u de keuze om niet-vrije software die uw vrijheid en privacy zou kunnen aantasten, handmatig na te installeren. Dit geldt zowel voor GNU/Linux systemen als voor aangepaste ROM's. In het laatste geval zou u zelfs de Google-software en -bibliotheken opnieuw kunnen installeren. Maar dat hoeft u niet te doen! Houd controle over uw software en gegevens en gebruik uw telefoon met zoveel mogelijk Vrije Software-apps. Voor veel gebruikers is het opwaarderen van hun telefoon nog maar het begin van een lange reis naar een wereld vol Vrije Software.

Elke propriëtaire app die u kunt vervangen door een Vrije Software-app is een belangrijke stap in de richting van een duurzamere digitale omgeving, want elke Vrije Software-app die u downloadt en installeert zal ontwikkelaars aantrekken om meer middelen te investeren in de verdere ontwikkeling van de app. En elke propriëtaire app die vervangen wordt door een app van Vrije Software is een stap uit het dilemma van softwareveroudering, zoals beschreven in onze studie Over de duurzaamheid van Vrije Software.

In GNU/Linux-omgevingen werkt het ontdekken van de volledige wereld van Vrije Software op uw mobiele telefoon gemakkelijk, meestal via hun geïntegreerde softwarepakketbron. In het geval van aangepaste ROM's begint uw reis met een Free Software app-store genaamd F-Droid en een vervanger voor de Google-bibliotheken genaamd MicroG. Als u op zoek bent naar leuke en nuttige apps, kunt u inspiratie opdoen door de F-Droid winkel te bladeren te bladeren of u kunt op zoek gaan naar gecureerde catalogi van derden, zoals Fossdroid of Droid-Break.

Krijg weer controle over uw apparaat!

Deze pagina kan slechts een glimp bieden van de mogelijkheden en de voordelen van het gebruik van Vrije Software op uw apparaat. Het brengt de controle over uw gegevens, uw software en uw hardware weer bij u terug. Als u nu zelf Vrije Software op uw apparaat wilt installeren, dan vindt u veel informatie op het internet. Als u naar een van onze werkgroepen wilt, kijk dan op onze werkgroepen-pagina. Als dit initiatief u bevalt verspreid dan de boodschap, sluit u aan bij de beweging en vertel anderen over ons initiatief en onze doelen.

Opwaarderen van welk van uw apparaten dan ook

Het installeren van een heel ander besturingssysteem in uw originele Android-telefoon is opwaarderen en hergebruik van uw toestel in één. Onze apparaten op deze manier hergebruiken is een praktijk die moderne samenlevingen voor alle apparaten zouden moeten kunnen toepassen, en die ons helpt in een duurzamere digitale samenleving te leven.

Vergeet niet dat uw telefoon een computer voor algemeen gebruik is. Met het wettelijke recht en de technische bevoegdheid om elk besturingssysteem te installeren dat past, kunt u uw telefoon niet alleen als telefoon hergebruiken, maar bijvoorbeeld ook als aangesloten apparaat in uw thuisomgeving, net als in elke andere omgeving van onderling verbonden apparaten. En hergebruik van onze apparaten zou niet alleen voor telefoons moeten gelden, maar voor elk apparaat met internettoegang. Daarom eist de FSFE het Recht om alternatieve besturingssystemen en software te gebruiken op elk apparaat. Zo zouden we onze hardware ten volle kunnen benutten en onze middelen op een duurzame manier kunnen hergebruiken.

Verder op de weg is het hergebruik van hardware niet alleen een kwestie van persoonlijke herbruikbaarheid: Met het verschijnen en de verdere ontwikkeling van "slimme steden", "slimme woningen", "slimme fabrieken", "slimme landbouw" en "slim alles", zullen wij in dit decennium een exponentiële groei van verbonden apparaten zien. Veel van deze apparaten zullen deel uitmaken van grotere openbare en particuliere infrastructuren. Voor de levensduur van deze infrastructuren en de levensduur van de apparaten die in gebruik zijn, zal het onvermijdelijk zijn dat wij het recht en de bevoegdheid hebben om deze apparaten voor welk doel dan ook te hergebruiken. Dit zal alleen mogelijk zijn als wij elk besturingssysteem dat wij willen op elk apparaat kunnen installeren en ontwikkelen. En als publieke infrastructuren vanaf het begin met Vrije Software en openbare code worden opgezet.

En er is nog meer over de rol van software voor de levensduur van hardware: om verschillende besturingssystemen op een apparaat te kunnen draaien, is het onvermijdelijk dat die systemen volledige toegang hebben tot de hardware, zijn interfaces, stuurprogramma's en standaarden. Als u nu geïnteresseerd bent in het volledige plaatje, lees dan over FSFE's eisen voor echte apparaat-neutraliteit als hoeksteen voor een duurzamere digitale samenleving.

Dit project wordt financieel gesteund door:

De uitgever is verantwoordelijk voor de inhoud van deze publicatie.

De Android robot is gereproduceerd of aangepast van werk dat gemaakt en gedeeld door Google en gebruikt volgens de voorwaarden beschreven in de Creative Commons 3.0 Attribution License.