Özgür Yazılım

Demokrasi için Özgür Yazılım Gerekir

Tarih boyunca teknoloji toplumu etkilemiştir. Ticaret, sanat ve bilim yoluyla etkileşim biçimimizi değiştiren gelişmelere örnek olarak okuma, yazma, aritmetik, tarım, matbaa ve radyo verilebilir. 21. yüzyılın en önemli kültürel teknolojisi yazılımdır. Avrupa Özgür Yazılım Vakfı (FSFE) insanların bu teknolojiyi uygun gördükleri şekilde şekillendirme hakkını korumak için elinden geleni yapmaktadır.

Günümüzde yazılım olmadan günlük hayatı hayal etmek imkansızdır. Çoğumuz yazılım kullanmadan tek bir gün dahi geçiremeyiz. İnsanlar işyerlerinde, dizüstü bilgisayarlarında ve cep telefonlarında yazılım kullanırlar. Yazılım ayrıca daha az belirgin olarak trenlerde, arabalarda, televizyonlarda, çamaşır makinelerinde, buzdolaplarında ve diğer birçok aygıtta da bulunur. Bu aygıtların hiçbiri yazılım olmadan çalışamaz. Yazılım olmadan e-posta yazamaz, telefon konuşmaları yapamaz, alışverişe gidemez veya şu an alıştığımız şekilde seyahat edemeyiz. Yazılım, toplumumuzun temel aracıdır.

Zincirsiz

Yazılım kadar önemli bir aracı denetleyenler, eylemlerimiz üzerinde büyük bir etki yaratabilirler. Kullandığımız arama motorunu kim denetliyorsa, ne bulacağımızı da o belirler. E-postalarımızı denetleyen kişi bizi sansürleme imkanına sahiptir. Basitçe söylemek gerekirse, bir iletişim hizmetinin denetimi, kimin kiminle neyi değiş tokuş edebileceğine karar verebilmektir. Benzer şekilde bir yazılımın nasıl yönetileceğine karar veren kimsenin nasıl yaşadığımız ve çalıştığımız üzerinde büyük etkisi vardır.

Modern demokrasilerde güçler ayrılığı vardır. Yasama, yürütme ve yargılama yetkileri farklı kurumlara aittir. Buna ek olarak sorumlulukları yetki kademelerine göre merkezi hükümet, bölgesel hükümet ve yerel hükümet olarak düzenleriz. Basın özgürlüğünün temel işlevi, gücün çoğunluğunun küçük bir grubun elinde toplanacağı bir bilgi tekelinin oluşumuna karşı koruma sağlamaktır. Etkili demokrasinin temel bir yararı, demokratik sistem içindeki herhangi bir görevi en kötü rakibinize verebilmenizdir.

Yazılımın oluşturduğu kritik toplumsal aygıtın, yalnızca küçük bir grup tarafından denetlenmesi, demokrasi için büyük bir tehlike teşkil ederdi. Sadece iletişimimiz değil aynı zamanda toplumun altyapısının büyük bir kısmı da yazılıma bağlıdır. FSFE, bilgisayar kullanıcılarının çıkarlarını dile getirmek ve yazılımın geleceğinin denetiminin herkesin elinde olmasını istiyor. Toplum yazılım kadar önemli bir araç söz konusu olduğunda özel çıkarlara bağlı olmayı göze alamaz.

Özgürlük

Toplum, herkesin yazılımı kendileri için şekillendirme fırsatına sahip olmasını sağlamalıdır. Bu, yazılımı herhangi bir amaçla kullanma, nasıl çalıştığını inceleme, başkalarıyla paylaşma ve iyileştirmeler yapma özgürlüğüne sahip olmamızı gerektirir.

• Kullanma: Yazılımı herhangi bir amaç için kullanma özgürlüğü, ayrımcılıkla mücadele eder ve herkesin topluma katılımı için eşit fırsat sağlar.
• İnceleme: Yazılımın nasıl çalıştığını inceleme özgürlüğü, bu kritik aracın nasıl çalıştığını anlamak için çok önemlidir.
• Paylaşma: Yazılımı dağıtma özgürlüğü, başkalarıyla paylaşarak onlara yardımcı olabilmemizi sağlar.
• Geliştirme: Son olarak, bir toplum, araçlarını geliştirmek için değiştirme ve kişisel ihtiyaçlara uyarlama özgürlüğüne sahip olmalıdır.

Bu dört özgürlüğü sağlayan yazılımlar özgür yazılımdır.

Demokratik bir toplumun sağlam temellere ihtiyacı vardır. Bu temellerden biri de Özgür Yazılım.