EU bedreigt haar eigen standaardisatiedoelen met EREND-licentiëring
Op 19 april publiceerde de Europese Commissie een mededeling "ICT Standaardisatieprioriteiten voor de digitale interne markt" (hierna: 'de mededeling'). De digitale interne markt-strategie heeft de intentie om industrieën te digitaliseren met verschillende wetgevende en politieke initiatieven. De mededeling gaat over standaardisatie en is hiervan een onderdeel. FSFE verwelkomt in het algemeen de acceptabele aanpak van de mededeling voor het integreren van Vrije Software en open standaarden tot standaardisatie. Toch uit FSFE haar bezorgdheid over het gebrek aan begrip voor noodzakelijke voorwaarden om deze richting in te slaan.
Het belang van Vrije Software erkennen
De mededeling begint met het erkennen van het belang van open standaarden voor interoperabiliteit, innovatie en toegang tot media en culturele en educatieve inhoud. Zij promoot "gemeenschapsopbouw, het aantrekken van nieuwe sectoren, het promoten van open standaarden en platforms waar dat nodig is, en het versterken van de band tussen onderzoek en standaardisatie". Dit laatste houdt sterk verband met de "cloud", waarvan de mededeling stelt dat de "propriëtaire oplossingen, een zuiver nationale aanpak en standaarden die interoperabiliteit beperken het potentieel van de digitale interne markt ernstig tot hinder kunnen zijn". Zij licht uit dat "gemeenschappelijke open standaarden gebruikers helpen zich toegang te verschaffen tot nieuwe innovatieve diensten".
Als gevolg hiervan concludeert de Commissie dat zij van plan is om tegen het eind van 2016 meer gebruik te maken van Vrije Software-elementen. Daartoe worden binnen de organisaties die de standaarden ontwikkelen Vrije Software-gemeenschappen beter geïntegreerd in de processen die de standaarden vaststellen.
De mededeling erkent binnen het domein van het 'Internet der Dingen' (IdD) behoefte van de EU aan "een open platformaanpak die verschillende toepassingsdomeinen ondersteunt... om competitieve 'Internet der Dingen'-ecosystemen te creëren". In dit opzicht stelt de Commissie dat "dit het bestaan van open standaarden vereist die de hele waarde-keten ondersteunen en verschillende technologieën ondersteunen... gebaseerd op gestroomlijnde internationale samenwerking die gebouwd is op een raamwerk van intellectuele eigendomsrechten die een gemakkelijke en eerlijke toegang tot standaard-essentiële patenten mogelijk maken".
FSFE verwelkomt zowel deze richting binnen de mededeling alswel het het standpunt van Commissaris Günther Oettinger, die in zijn inleidende praatje op Net Futures 2016 stelt dat "gemakkelijk hergebruik van standaard- en open componenten de digitalisering van ieder bedrijf en iedere industriële sector doet accelereren." Verder maken Vrije Software-standaarden volgens Commissaris Oettinger "transparantie mogelijk en wekken zij vertrouwen."
Europese Commissie stelt goede inspanningen bloot aan risico
Toch kunnen de pogingen van de Commissie om zowel open standaarden alswel een meer gebalanceerde aanpak van het beleid rond "intellectuele eigendomsrechten" in standaardisatie te promoten, serieus gehinderd worden door het standpunt van de Commissie ten opzichte van EREND ('eerlijk, redelijk en niet-discriminerend')- licentiëring. De Commissie stelt in het bijzonder als doel om "kern-elementen van een eerlijke, effectieve en afdwingbare licentiëringsmethodologie rond EREND-principes te verduidelijken". Dit wordt gezien als de juiste balans tussen standaardisatie en het vaststellen van "eerlijke en niet-discriminerende" toegang tot standaarden. Verder is het een bekend feit dat EREND-licentiëringstermen in theorie staan voor "eerlijk, redelijk en niet-discriminerend", maar in de praktijk incompatibel zijn met de meeste Vrije Software.
Samengevat zet de mededeling een positieve koers uit naar de promotie van open standaarden en het opnemen van Vrije Software-gemeenschappen in standaardisatie, maar zou deze koers serieus beperkt worden als de Commissie weigert om de incompatibiliteit van de EREND-licentiëringstermen met Vrije Software-licenties te erkennen. Dit maakt op haar beurt een juiste Vrije Software-invoering van de standaard onmogelijk. Als gevolg hiervan zullen de pogingen van de Commissie om tot een echte "digitale interne markt" op basis van interoperabiliteit, openheid en innovatie te komen, niet worden bereikt als een belangrijk deel van het innovatiepotentieel van Vrije Software in de praktijk buiten standaardisatie zal worden gehouden.
Overeenkomstig met onze aanbevelingen over het DSM-initiatief, dat positief ontvangen is door de Commissie, gelooft FSFE dat om te komen tot adequate integratie van Vrije software-gemeenschappen en tot een algemeen acceptabele houding ten aanzien van het juiste gebruik van open standaarden, de Commissie de schadelijke gevolgen van EREND-licentiëring voor Vrije software moet vermijden. In plaats daarvan zou zij standaarden moeten steunen die open en minimalistisch zijn en met Vrije Software zijn uit te voeren. Deze standaarden geven inhoud aan de beloften van de Commissie om Vrije Software-gemeenschappen aan te moedigen om deel te nemen aan standaardisatie.