Nederland: Belangrijke punten voor de verkiezingen
De Free Software Foundation Europe (FSFE) stelt gebruikers in staat om technologie te controleren. Dat doet ze door Vrije Software (ook wel Open Source Software genoemd) te stimuleren. Bovendien bevordert Vrije Software innovatie en voorkomt het vendor lock-in. Digitale soevereiniteit is alleen mogelijk met Vrije Software.
Onze samenleving is steeds digitaler en dus is het cruciaal dat publieke waarden ook in het digitale domein geborgd zijn. De aankomende verkiezingen en regeerperiode zijn een kans om belangrijke stappen te zetten op actuele thema's als kunstmatige intelligentie (AI) en digitale gemeenschapsgoederen.
FSFE vraagt partijen om werk te maken van de volgende actiepunten:
- Versterk het 'open, tenzij' beleid dat van de overheid verlangt dat ze standaard kiest voor Vrije Software. Dit is cruciaal voor transparantie en digitale soevereiniteit, dus veranker dit beleid in wetgeving. Steun overheden met het selecteren en ontwikkelen van Vrije Software met een centraal expertisecentrum. Identificeer overheidstaken waar controle en uitlegbaarheid noodzakelijke is en borg dit door het principe van ‘Publiek Geld? Publieke Code!’ toe te passen.
- Moedig verstandig hergebruik van software aan door in te zetten op digitale gemeenschapsgoederen om zeker te stellen dat anderen ook van de verbeteringen kunnen profiteren. Steun het aanpassen en ontwikkelen van deze gezamenlijke Vrije Software-oplossingen met kennis en financiële middelen. Benut hiervoor het Europese kennisnetwerk en de ruimte van Europese digitaliseringsfondsen.
- Verbeter het toezicht op en transparantie van algoritmes in gebruik bij de overheid. Het verder vullen van het nationaal algoritmeregister is daarbij een eerste stap. Vergroot daarnaast de transparantie door de trainingsdata en broncode van die algoritmes te publiceren onder een Vrije licentie, zoals we al eerder hebben betoogd.
- Leerlingen en ouders zouden niet verplicht mogen worden om propriëtaire software te gebruiken die hun vaak zelfs bespied. Stel aanvullende eisen aan IT-oplossingen voor kennis- en onderwijsinstellingen om ze te helpen hun soevereiniteit te behouden in een digitale wereld. Steun instellingen in het gebruik van Vrije Software ter voorkoming van vendor lock-in en ter bevordering van onafhankelijke digitale vaardigheden.
- Stop verspilling van energie en strategisch belangrijke grondstoffen door de levensduur van elektronica te verlengen. Zorg dat het einde van de ondersteuning niet ook het einde van de levensduur betekent. Stel daartoe consumenten en bedrijven in staat om de hardware te repareren en software te vervangen door Vrije Software waar ze zelf controle over hebben. Deze oproep is gesteund door de ondertekenaars van onze open brief 'Het universele recht om alle software op elk apparaat te installeren'.
De FSFE is graag bereid om deze punten verder toe te lichten.