Deze vertaling zou achterhaald kunnen zijn ten opzichte van originele tekst. Help ons alstublieft bij het vertalen van deze en andere pagina's op fsfe.org zodat mensen onze boodschap in hun moedertaal kunnen lezen.
Hoewel digitale apparaten vandaag de dag alomtegenwoordig zijn, neemt het aantal apparaten waarop gebruikers geen Vrije Software kunnen draaien, exponentieel toe. Het gevolg is een toenemend verlies van controle van gebruikers over de technologie. Apparaatneutraliteit wil eindgebruikers in staat stellen de poortwachters te omzeilen teneinde een niet-discriminerend gebruik van Vrije Software op hun apparaten te hebben.
Inhoud
We kennen allemaal het plezier van een nieuw apparaat en de opwinding van het ontdekken van functies en mogelijkheden. Laten we ons het scenario voorstellen waarin u een nieuwe slimme telefoon hebt gekocht.
U vindt het spannend om te leren en te ontdekken wat uw apparaat allemaal kan. U wilt apps installeren, de camera gebruiken, het internet opgaan, spelletjes spelen en genieten van alles wat uw apparaat kan. Maar al snel begint u zich te realiseren dat er iets mis is. Om uw telefoon op te kunnen starten, wordt u gevraagd om een online account aan te maken voor het gebruik van het toestel.
Verder begint u te merken hoe beperkt u bent in het downloaden en installeren van nieuwe apps en programma's. De enige mogelijkheid is via de apps store of marketplace van de fabrikant. Het kan zelfs verboden zijn om software van derden zijdelings te laden of te installeren, inclusief alternatieve softwarepakketbronnen. Het vreemdste is dat u geen voorgeïnstalleerde programma's mag verwijderen die die het geheugen van het apparaat in beslag nemen en de batterij overmatig leegtrekken.
U denkt misschien dat dit een probleem is met het besturingssysteem en gaat op zoek naar alternatieven. Uw apparaat start echter alleen op met een specifiek, geheel of gedeeltelijk eigen systeem. Met andere woorden, u kunt geen ander besturingssysteem installeren. Ten slotte realiseert u zich helaas dat, hoewel uw slimme telefoon een computer voor algemeen gebruik is, u opgescheept zit met een kunstmatig beperkt apparaat dat veel minder presteert dan u had verwacht.
Problemen als deze, en vele andere met betrekking tot browsers, zoekmachines, en hardware, zijn een alledaags verschijnsel op digitale markten. Eindgebruikers ondervinden een ernstige beperking van hun rechten en mogelijkheden om hun apparaten vrij te gebruiken. Basisvrijheden zoals het installeren en verwijderen van software worden op oneerlijke wijze beperkt door deze bedrijven, ook wel "poortwachters" genoemd, vanwege hun monopolistische controle over apparaten.
Apparaatneutraliteit is een beleidsconcept om eindgebruikers in staat te stellen poortwachters te omzeilen teneinde Vrije Software te draaien en, onafhankelijk van de controle uitgeoefend door hardware fabrikanten, verkopers en platformen, diensten te gebruiken. Op deze pagina leert u dat Apparaatneutraliteit kan worden bereikt door het beschermen van softwarevrijheid in apparaten, bescherming van eindgebruikers tegen vergrendeling ("lock-in") en het bevorderen van gestandaardiseerde manieren van data-interoperabiliteit.
Digitale apparaten zijn in alle aspecten van het leven een realiteit. We gebruiken ze voor werk, communicatie, amusement en internettoegang. Dergelijke apparaten zijn krachtige machines, die ons toegang geven tot een enorm aantal functies en een bijna oneindig aantal taken kunnen uitvoeren. Onze slimme telefoons, tablets, laptops en andere aangesloten apparaten zijn computers voor algemeen gebruik . Dat betekent dat we elke software kunnen draaien die we maar willen om volledig gebruik te maken van de hardware. Dit potentieel wordt bevorderd door Vrije Software.
Softwarevrijheid hangt af van hoe we software in apparaten kunnen draaien. Het waarborgen van de vier vrijheden van Vrije Software over besturingssystemen, drivers, app-winkels, browsers, en alle andere software is cruciaal: niet alleen voor de keuzevrijheid, maar ook voor een gezonde, concurrerende en democratische digitale omgeving.
Hoewel de apparaten die we gebruiken computers voor algemeen gebruik zijn, hebben fabrikanten, verkopers en internetplatforms de softwarevrijheid beperkt door monopolistische controle uit te oefenen over apparatuur van eindgebruikers. Deze macht wordt gebruikt over belangrijke functies en componenten van apparaten, zoals besturingssystemen, browsers en app-winkels. Aangezien deze elementen essentieel zijn voor het functioneren van apparaten, vormen zij een afsluitingsmonopolie, dat dergelijke bedrijven bevoegdheden verleent in de in die zin dat zij kunnen worden beschouwd als "poortwachters van toegangspoorten" voor eindgebruikers om toegang te krijgen tot en controle uit te oefenen over software, hardware en diensten van hun apparaten.
Fabrikanten, verkopers en platforms die apparaten controleren kunnen een poortwachter-functie vervullen, op vergelijkbare wijze als een aanbieder van een internettoegangsverbinding die een toegang naar het internet controleert. Hoe belangrijker de functies en componenten van het apparaat voor de eindgebruiker zijn, des te steviger de positie van de poortwachter op de digitale markten kan worden verankerd.
Gemonopoliseerde markten zijn schadelijk voor de eerlijke concurrentie en het welzijn van de consument. Met poortwachters die besturingssystemen, app-winkels, browsers en belangrijke online diensten controleren, worden eindgebruikers achtergelaten met geen of weinig keuzes, waardoor individuele vrijheden en zelfbeschikking worden belemmerd. In het algemeen wordt controle door een poortwachter bereikt door:
De monopolistische macht van poortwachters bedreigt softwarevrijheid, individuele autonomie, consumentenwelzijn en digitale soevereiniteit. Apparaatneutraliteit vertegenwoordigt manieren om de macht van poortwachters te onderbreken en zowel de concurrentie op de markten alswel de controle van de eindgebruiker over de apparaten te herstellen. Gebruikers zouden in staat moeten zijn om de poortwachters te omzeilen en de mogelijkheid te hebben om op hun apparatuur Vrije Software te draaien. Het hoofddoel van Apparaatneutraliteit is het oplossen van het opzeggingsmonopolie op apparaten, zodat gebruikers op hun apparaten kunnen genieten van softwarevrijheid en toegang hebben tot alternatieve diensten.
Herstel van de controle van de eindgebruiker over apparaten en eerlijke concurrentie op digitale markten vereist het vrijwaren van de softwarevrijheid in apparaten, het beschermen van eindgebruikers tegen vergrendeling ("lock-in") en het bevorderen van de controle van de eindgebruiker over data.
Het blokkeren van de vrijheid van eindgebruikers om op hun apparaten software te installeren, uit te voeren en te verwijderen is een centrale bron van controle door poortwachters. Hoewel poortwachters zouden kunnen argumenteren dat het installeren van software van derden mogelijk schadelijk kan zijn voor gebruikers vanwege veiligheid, data-integriteit en privacy, zijn in feite commerciële belangen de belangrijkste drijfveer om gebruikers in te sluiten.
In plaats daarvan vereist het terugkrijgen van controle over apparaten door eindgebruikers het veiligstellen van softwarevrijheid. Gebruikers moeten de mogelijkheid hebben om software te installeren en te verwijderen, inclusief besturingssystemen en app-winkels. Bovendien moeten poortwachters dezelfde toegang voor applicaties van derden verlenen als voor de voorgeïnstalleerde applicaties.
Gebruikers in zeer restrictieve omgevingen houden is een andere belangrijke bron van controle door poortwachters. Gebruikers kunnen alleen toegang krijgen tot verschillende diensten en deze gebruiken als hun apparaten met andere apparaten en diensten kunnen communiceren. Grote spelers in de tech-industrie oefenen directe controle uit over hun klanten door hen te vergrendelen ("lock-in") in een zeer beperkt aantal propriëtaire alternatieven die opereren binnen een "compatibel" maar niet interoperabel ecosysteem. Dit resulteert in minder vrijheid voor gebruikers en toenemende overstapkosten.
Daarom zijn een hoge mate van interoperabiliteit, een brede implementatie van Open Standaarden en gemakkelijke toegang tot de API-specificaties en functionaliteiten die door apps van derden worden aangeroepen, van fundamenteel belang. Even belangrijk is dat apparaten niet gebundeld worden met app-winkels en online-accounts. Poortwachters moeten apps van derde app-winkels en codepakketbronnen in hun apparaten toestaan. Poortwachters zouden in hun winkels niet-discriminerende toegang tot Vrije Software moeten geven en eigen producten niet mogen bevoordelen of een ongepaste voorkeur geven.
Het doorbreken van monopolies over apparaten vereist noodzakelijkerwijs dat gebruikers in staat worden gesteld hun eigen data op hun eigen apparatuur te controleren. Slimme telefoons en horloges evenals andere computers zijn zeer persoonlijke apparaten die een grote hoeveelheid persoonlijke en niet-persoonlijke data bevatten waar de gebruikers om geven. De overdracht van die data vormt overstapkosten die doorslaggevend kunnen zijn om gebruikers ervan te weerhouden gebruik te maken van hun vrijheid om van apparaat te veranderen. Dit is vooral problematisch bij het overschakelen tussen besturingssystemen. Bovendien heeft het belang van de correlatie tussen data en software de neiging groter te worden, en verdere ontwikkelingen met kunstmatige intelligentie en toekomstige technologieën te omvatten, die een extra complexiteitslaag zal creëren voor de eindgebruikers die hun data controleren.
Daarom moeten eindgebruikers gemakkelijk persoonlijke data van apps, besturingssystemen en apparaten over kunnen plaatsen. Het allerbelangrijkste is dat poortwachters gebonden moeten zijn aan Open Standaarden en gemeenschappelijke interfaces voor data-overdracht.
Sinds haar ontstaan heeft de FSFE zich ingespannen om de controle over technologie in de handen van de gebruikers te leggen. Door de jaren heen hebben wij ervaring opgebouwd met verschillende specifieke activiteiten die gericht zijn op hoe gebruikers hun controle over apparaten kunnen behouden. Wij hebben nauw samengewerkt met beleidsmakers, gemeenschappen en bedrijven om ervoor te zorgen dat eindgebruikers de macht krijgen over technologie. Ons werk bestond erin de eisen inzake apparaatneutraliteit te vertalen in een levendige realiteit voor de digitale markten met verschillende specifieke activiteiten en initiatieven.
In 2022 werden verschillende onderdelen van Apparaatneutraliteit opgenomen in de Wet op de Digitale Markten (DMA), het grootste initiatief van de Europese Unie om de poortwachters op de digitale markten te reguleren. Hoewel de wet de beginselen bevat om Apparaatneutraliteit te verwezenlijken, heeft de regelgeving ervan alleen betrekking op zeer grote platforms. De DMA stelt verplichtingen vast voor poortwachters: "do's" en "don'ts" waaraan zij zich moeten houden, en schrijft boetes en straffen voor in geval van overtredingen. De DMA omvat verschillende regels betreffende apparaatneutraliteit, waaronder waarborging van het recht om vooraf geïnstalleerde software te verwijderen en verscheidene maatregelen ter voorkoming van vergrendeling ("lock-in") en ter bevordering van interoperabiliteit en controle van de eindgebruiker over eigen persoonsgegevens.
Ecosystemen van apparaten zijn uiterst complex, en het handhaven van Apparaatneutraliteit vereist speciale initiatieven die gericht zijn op specifieke aspecten van de manier waarop eindgebruikers apparaten gebruiken en ermee omgaan. Door de jaren heen hebben onze activiteiten betrekking gehad op verschillende onderdelen van de Apparaatneutraliteit, zoals het bevorderen van softwarevrijheid, bescherming van eindgebruikers tegen vergrendeling ("lock-in"), en bevordering van zelfwerkzaamheid met betrekking tot persoonlijke gegevens.
De Wet op de Digitale Markten (DMA) is een spelbreker voor de regulerende poortwachters. De regels ervan hebben betrekking op verschillende aspecten van de neutraliteit van het apparaat. De FSFE heeft meegewerkt aan het wetgevingsproces en volgt de uitvoering ervan op de voet.
Routervrijheid is het recht dat iedereen heeft om eigen routers en modems te kiezen en te gebruiken. De FSFE werkt al een decennium aan het verwezenlijken van dit recht.
Vrije Software helpt om de levensduur van apparaten te verlengen. Met Android Opwaarderen promoten we duurzame manieren om softwareveroudering in de Android-wereld tegen te gaan.
De EU-wetgeving kan soms hindernissen opwerpen voor het gebruik van Vrije Software in radioapparatuur. Wij promoten betere oplossingen voor beleid en wetgeving voor eindgebruikers van radioapparatuur.
Hoewel de principes van Apparaatneutraliteit gemeengoed lijken voor de Vrije Softwaregemeenschap, is het voor poortwachters toch ongewoon om ze bij huidige commerciële praktijken na te leven. Het vergt veel middelen om toezicht te houden op de handhaving van en naleving van de DMA, het uitvoeren van apparaatgerelateerde activiteiten en softwarevrijheid te bevorderen. Overweeg alstublieft om FSFE-donateur te worden: zo maakt u ons engagement op lange termijn en onze professionele toeweiding in het verdedigen van de rechten van mensen om controle te hebben over technologie mogelijk.